Nước mắm (cần phân biệt với nước chấm có tiêu chuẩn và quy trình sản xuất khác; cũng có ý kiến cho rằng phân biệt theo độ đạm) là loại thực phẩm rất gần gũi, thông dụng trong chế biến và bữa ăn của người Việt Nam. Tuy nhiên không phải ai cũng phân biệt để chọn được mắm tốt, giá hợp lý!
Trong một siêu thị được bày bán rất nhiều loại nước mắm của nhiều cơ sở sản xuất khác nhau. Có 2 khách hàng nữ, từ Lạng Giang, thú nhận chẳng biết thế nào mà mua. Sau một hồi ngắm nghía họ quyết định mua loại đựng trong can 5 lít, có giá là 57 nghìn đồng, với nhãn ghi “siêu tiết kiệm”. Thấy tôi chăm chú theo dõi, lại cầm máy ảnh, họ hỏi: loại này tốt không bác?
Nhiều loại nước mắm với chất lượng, giá cả và ghi nhãn rất khác nhau
Đọc kỹ hướng dẫn trước khi dùng: Theo quy định hàng hóa bán đều phải có nhãn, trên nhãn phải ghi chỉ số chất lượng chính và khối lượng/dung tích. Về mắm phải ghi hàm lượng ni-tơ (bằng gam/lít). Nhưng loại đựng trong bình to chỉ ghi gồm nước mắm cốt, nước, muối, chất điều vị…Không ghi hàm lượng ni-tơ (đạm hay protein). Như vậy là không rõ ràng! Thế là 2 NTD trên không mua nữa, xếp trả lại trên kệ hàng!
Chon mắm thế nào? Theo Tiêu chuẩn VIỆT NAM TCVN 5107 : 2003, NƯỚC MẮM thì nước mắm được chế biến từ nguyên liệu là cá, nước và muối tuân thủ chất lượng và quy trình sản xuất chặt chẽ. Nước mắm được chia làm 4 loại: Đặc biệt (hàm lượng ni tơ là không dưới 30gN/l), Thượng hạng (N > 25), Hạng 1 (N > 15)và Hạng 2 (N > 10). Như vậy chất lượng nước mắm đươc tính theo hàm lượng ni-tơ. Các nhà sản xuất thường có các chiêu quảng cáo có khi không phù hợp chất lượng, tưởng “siêu rẻ” nhưng thực tế lại …quá đắt! Cũng có loại không ghi hàm lượng ni-tơ mà lại ghi “dinh dưỡng protein là 6,25g/100ml”; loại ghi protein thì ta phải chia cho 6,25 sẽ ra chỉ số Ni-tơ. (cách ghi không đúng quy định, vì muốn lập lờ chăng?)
Vì vậy người tiêu dùng cần so sánh và chọn loại mắm có hàm lượng đạm phù hợp giá cả. Tôi chỉ trên kệ hàng, theo giá bán niêm yết, có loại ghi hàm lượng đạm là 27gN/l với giá chai 500ml là 41 nghìn đồng, trong khi loại “siêu tiết kiệm” đóng cũng đóng chại 650ml, ghi hàm lượng 6,25 g protin/100ml (tương đương mắm loại 2, 10gN/l) được bán giá 37 nghìn đồng. Quy về chất lượng, loại “tiết kiêm” giá 1gN là 5 nghìn 700đồng, còn loại kia có giá 1gN là hơn 3 nghìn đồng. Thế là , tưởng tiết kiệm nhưng thực chất là đắt gần gấp đôi!
Như vậy NTD khi mua mắm cần Đọc kỹ nhãn trước khi mua, nên so sánh hàm lượng ni-tơ và giá cả.
Trương Đức Nhân
Hội BVQLNTD tỉnh Bắc Giang
