Đến nay, theo Quyết định số 38/2018/QĐ-TTg ngày 05/9/2018 của Thủ tướng Chính phủ thì các hàng hóa, dịch vụ thiết yếu phải đăng ký Hợp đồng mẫu, điều kiện giao dịch chung bao gồm: 1- Cung cấp điện sinh hoạt, 2- Cung cấp nước sinh hoạt, 3- Truyền hình trả tiền, 4- Dich vụ điện thoại cố định mặt đất, 5- Dich vụ thông tin di động mặt đất (hình thức trả sau); 6- Dịch vụ thông tin di động mặt đất (hình thức trả trước), 7- Dịch vụ truy cập internet, 8- Vận chuyển hành khách đường hàng không, 9- Vận chuyển hành khách đường sắt, 10- Mua bán căn hộ chung cư, các dịch vụ sinh hoạt do đơn vị quản lý khu chung cư cung cấp,. 11- Bảo hiểm nhân thọ.
Tại khóa đào tạo “Kỹ năng giải quyết khiếu nại của người tiêu dùng và Kiểm soát Hợp đồng theo mẫu, Điều kiện giao dịch chung”, do Cục QLCT và BVNTD phối hợp Tổ chức phát triển Đức (GIZ) tiến hành tại Hải phòng, thì nội dung về kiểm soát hợp đồng theo mẫu được trao đổi rất sôi nổi.
Sau báo cáo “Kỹ năng kiểm soát Hợp đồng theo mẫu, Điều kiện giao dịch chung” của lãnh đạo Phòng Kiểm soát HĐTM và ĐKGDC (Cục QLCT và BVNTD), đã có sự trao đổi sôi nổi của các học viên đến từ các Sở Công Thương (Hà Nội, Hải Phòng, Vĩnh Phúc, Nghệ An…). Qua tham luận và các ý kiến trao đổi cho thấy việc Đăng ký Hợp đồng mẫu, Điều kiện giao dịch chung đang không được thực hiện nghiêm túc. Nhiều doanh nghiệp “trốn đăng ký” mà không có chế tài xử lý. Người tiêu dùng nhiều khi không đòi hỏi để lưu giữ Hợp đồng đã ký kết. Nhiều trường hợp khi nhận Hợp đồng đã ký, NTD cũng không đọc hết các điều khoản (các Hợp đồng về nước sinh hoạt, về Bảo hiểm nhân thọ, về mua bán chung cư v.v…) nên khi phát sinh khiếu nại thì NTD gặp khó theo các điều khoản đã ký. Thậm chí, có trường hợp Hợp đồng được đăng ký, nhưng cơ quan nhận đăng ký cũng không đọc kỹ, không có ý kiến chỉnh sửa…nên khi phát sinh khiếu nại của người tiêu dùng cũng gặp thêm khó khăn. Một số địa phương có khiếu nại của NTD về mua bán căn hộ chung cư đã nêu những bài học bổ ích về kiểm soát Hợp đồng theo mẫu, Điều kiện giao dịch chung .
Đại biểu Hội BVQLNTD tỉnh Bắc Giang cũng đã nêu kinh nghiệm thực tiễn từ Hợp đòng hàng hóa, dịch vụ như Điện,Nước sinh hoạt, Bảo hiểm nhân thọ, Điện thoại, Truyền hình…Rất phổ biến là NTD khi thực hiện mua bán không quan tâm đến nội dung và ký kết hợp đồng. Thậm chí đến cả khi khiếu nại vẫn chưa đọc hết , không đọc kỹ hợp đồng. Việc đăng ký Hợp đồng theo mẫu cũng không được doanh nghiệp thực hiện nghiêm túc, nhưng việc kiểm soát, kiểm tra của cơ quan chức năng cũng chưa đầy đủ. Thí dụ: ở Bắc Giang có tới 53 doanh nghiệp đăng ký cung cấp nước sinh hoạt nhưng chỉ có Công ty CP cấp thoát nước Bắc Giang là có đăng ký Hợp đồng mẫu với Sở Công Thương!
Trương Đức Nhân
Hội BVQLNTD tỉnh
